ข้อมูลน้ำอำเภอรัตนบุรี

ทรัพยากรน้ำ
แหล่งน้ำธรรมชาติที่สำคัญมี 3 สาย คือ 1) แม่น้ำ ไหลผ่านตอนเหนือของตำบลแก กุดขาคีม ทับใหญ่ ดอนแรด และหนองบัวทอง 2) ห้วยทับทัน ไหลผ่านทางด้านตะวันออกของอำเภอ ได้แก่ ตำบลเบิด หนองหลวง และธาตุ 3) ห้วยแก้ว ไหลผ่านตอนกลางของอำเภอ ได้แก่ ตำบลรัตนบุรี แก หนองบัวทอง และดอนแรด ใช้ประโยชน์ในการชลประทาน เพื่อการเกษตร และ การประปา
โครงการสูบน้ำด้วยไฟฟ้าจำนวน 8 แห่ง พื้นที่รับน้ำจำนวน 5,000 ไร่
1. ตำบลย่างว่าง จำนวน 2 จุด
2..ตำบลดอนแรด จำนวน 2 จุด
3.ตำบลเบิด จำนวน 1 แห่ง
4. ตำบลแก จำนวน 1 จุด
5.ตำบลกุดขาคีม จำนวน 1 จุด

ที่มา ข้อมุลสารสนเทศจังหวัดสุรินทร์ 2547

ความสมดใส

หลังจากฝนตกแล้ว ความสดใสกลับคืนสู่ท้องนาอีกครั้ง
ความหวัง ความฝัน ก็มุ่งทะยานต่อ
ชาวนามีเป้าหมายที่ชัดเจนในการผลิตข้าว
ข้าวแต่ละแปลงมีการบำรุงรักษาเปรียบเสมือนการดุแลญาติมิตร
ดังนั้น จึงตอบคำถามชาวนาได้ว่า
ทำไมชาวนายังต้องทำนา ทั้ง ๆ ที่ผลิตที่เป็นข้าวเปลือก แม้นมีราคาที่ต่ำก็ตาม
ชาวนาอยู่ได้ โรงสีข้าวก็ไปรอด
ชาติก้ดำรงได้อย่างมั่นคง

แนวทางห่วน ๆ ในการเพิ่มมูลค่าข้าวแก่ชุมชนทางอ้อมและตรง

ราคาตลาดข้าวหอมมะลิที่ 13,500 บาทต่อตัน (ปริมาณข้าวสารชั้น1 ร้อยละ 40 ขึ้นไปเท่านั้น) จากนั้นราคาก็ลดลั่นตามร้อยละ 5% ที่มา ข้าวหอมสุรินทร์ 12 ก.ค. 53 ราคาตก เพราะ คนไทยกินข้าวน้อยลง กินแต่ผลิตภัณฑ์จากแป้งสาลีมากขึ้น ก็เลยนำเข้าข้าวสาลีมากขึ้น มันราคาถูกกว่ากันเยอะ อีกทั้งกินข้าวเม้า หรือข้าวบาเลย์อีก (ผลิตเหล้าเบียร์)นำเข้าทั้งนั้น คนไทย กินข้าวหรือยัง... เคล็ดลับในการหุงข้าวหอมมะลิ คือ หุงพอดีน้ำ แบบไม่เช็ดน้ำ ใส่ใบเตยสด เมื่อข้าวใกล้สุก ข้าวจะต้องถูกขัดสีมาไม่เกิน 7 วัน ตามตำราตำข้าวสารกรอกหม้อ ได้คุณภาพข้าวหอมมากที่สุด เนื่องจากกรดไขมันจากข้าวยังไม่ถูกเปลี่ยนคุณภาพเนื่องจากจุลินทร์ทรีย์บางชนิด ข้าวหอมมะลิแดง มีธาตุเหล็กและธาตแมกนีเชียม ที่เหมาะสม ฉะนันคุณภาพของวิตามมิน B หลากชนิดก็คง ถ้านานเกิน วัน บางท่านอาจมีอาการแพ้ข้าวหอมนี้ กินให้เป็นยา ไม่ได้กินเพราะอวดมั่งมี ทำให้ราคาข้าวตกต่ำ ทางออกที่ดี ขอให้นักศึกษาหรือผูหัวดีทางการสร้างและออกแบบ ขอได้ผลิตเครื่องสีข้าวกรอหม้อ แบบมือถือ หรือแบบดัดแปลงจากเครื่องปั่ผลไม้ มาเป็นเครื่องสีข้าวกรอกหม้อ แล้ว โปรดักชั่นนี้ อาจจะทำให้ชาวนาได้ขายข้าเปลือกโดยตรงแก่ผู้บริโภค ไม่ต้องซื้อข้าวสารหอมมะลิ ราคาตั้ง กิโลกรัมละ 35 - 50 บาท โน้น ค่าการตลาดแพง แกลบแพง(ผลิตไฟฟ้า) รำแพง(อาหารสัตว์) ข้าวปลาย (ข้าวโอ๊ด) ข้าวราคาถูก รวมแล้ว กำไรเห็น ๆ
งานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการเพิ่มมูลค่าของผลิตภัณฑ์จากข้าวถูกปิดบัง เพราะภาคเอกชนเขาทำกันเอง รัฐทำน้อย ความรู้สาธารณะก็น้อย แนวคิดที่จะเพิ่มมูลค่าก็น้อยตามไปด้วย การผลิตน้ำมันรำข้าวจากกระบวนการเผาแกลบได้พลังงานกล ไฟฟ้า พลังงานเคมี และอื่น ๆ รวมทั้งผลคาร์บอนที่มีคุณภาพ ในงานอุตสาหกรรมต่าง ๆ ล้วนได้จากการวิจัย แต่ความรู้นี้มักตกอยู่กับนายทุน กลายเป็นความรู้ที่ไม่มีค่าต่อสังคมโยตรง กลับถูกซ้ำเติมราคา
"ถึงเวลาหรือยังสำหรับงนวิจัยสาธารณะ ที่ทุกคนจะได้รับรู้รับทราบอย่างทั่วถึง" ขอส่งพลังใจสู่นักวิจัยเพื่อเกษตรกรไทยที่อุทิศตนแม่งบประมาณจะน้อยนิดก็ตาม คนไทย(รัฐ)อาจจะไม่เห็นค่า แต่ฝรั่งอิจฉาตาร้อนอยากมีพื้นนาข้าวอย่างคนไทย เพราะไทยคือดินแดนสุวรรณภูมิอย่างแท้จริง (ข้าวมีค่าดังทอง)

แนวทางแก้ปัญหาภัยแล้งตามแบบนายยินดี

ปัญหาแล้งจะส่งผลกระทบโดยตรงกับภาคเกษตร อุตสากรรมที่เกี่ยวข้องกับการเกษตรจะโยงใยกันจนแยกไม่ออก ขาดน้ำเป็นต้นเหตุของปัญหา สิ่งที่เป็นปัญหาคือ พืชเพาะปลูกตาย สัตว์เลี้ยงตาย ผลผลิตตกต่ำ สินค้าราคาแพง กลายเป็นอุปสรรค ฉะนั้นคำว่าอุปสรรค หรือสิ่งที่ขวางกั้น ปิดกั้น ทางไปสู่เป้าหมายนั้นหมายถึงปัญหา เกษตรกรกำหนดปัญหาอย่างไร แนวทางที่จะใช้ได้ทันด่วนทำอย่างไร งบประมาณมากน้อยอย่างไร บริเวณใดที่รับผลตรงและบริเวณใดรับผลโดยอ้อม
การวางแผนเพื่อแก้ปัญหาต้องเริ่ม ทั้งจุดเล็ก ๆ จุดกลาง และจุดใหญ่ และสำคัญที่สุด คืดจุดแห่งความยั่งยืน ถามว่าเริ่มจุดใดก่อน ตอบยาก
ให้เริ่มพร้อมกัน
จุดเล็ก ได้แก่แหล่งบนดินและน้ำใต้ดินที่พอมีบรรเทา จัดสรรให้ ขุดบ่อน้ำทำแก้มเก็บ วิจัยศึกษาปัญหาเป็นกรณี
จุดใหญ่ขึ้นมาอีกหน่อย การผันน้ำจากแหล่งที่มีพอเพียงที่อยู่ในระยะพิสัยพึงกระทำส่งผลน้อยกับสิ่งแวดล้อมระยะยาว ศึกษาวิจัยน้ำอย่างจริงจัง
จุดกลางการ สร้างแหล่งน้ำผิวดิน ใต้ดินที่มีระบบการจ่ายที่ควบคุมได้ ตั้งศูนย์อุตุนิยมวิทยาศาสตร์ที่มีประสิทธิภาพครอบคลุมบริเวณตามประสิทธิภาพของเครื่องมือ รายงานผลข้อมูลความชื้นที่เป็นจริงปราศจากความเท็จเพื่อจุดประสงค์ประโยชน์ส่วนตน หรือศูนย์รวมวิจัย ที่สอดคล้องกับหน่วยงานธรณีวิทยา
จุดใหญ่เพิ่มประสิทธิภาพการเก็บกักน้ำของเขื่อน ตลอดจนการลดการผลิตกระแสไฟฟ้าลง แต่เพิ่มการผลิตกระแสไฟฟ้าแบบวนกลับ(ย้อนกลับ แม้นจะลงทุนสูงแต่การหมุนเวียนน้ำจะมีค่า) สร้างการผันเก็บน้ำในรูปแบต่าง ๆ สร้างผืนป่าที่กำหนดทิศทางความชื้นของบริเวรณที่ควบคุมได้
จุดที่ยั่งยืนสร้างค่านิยมแห่งการอนุรักษ์ หรือวัฒนธรรมแห่งสายน้ำที่มีคุณค่าแก่การสืบทอดที่มั่นคงถาวร
ข้อเสนอดังกล่าวอาจใช้ไม่ได้ทั้งหมดแต่สิ่งที่เป็นค่านิยม หรือคุณค่าแห่งจิตใจ ทั้งชาติน่าจะสร้างได้ ไม่ว่าชาติใดก็สร้างได้เช่นกัน จุดนี้ก็เกิดจากปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงแห่งองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว หลักปรัชญาดังกล่าวใช้ได้เมื่องบประมาณที่เกี่ยวข้องมีจำนวนจำกัดขอให้ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องเริ่มลงมือทำ เมื่อ "ทำได้ ถึงได้ช้า ดีกว่าทำไม่ได้ และไม่ได้ทำ"
ขอทรงพระเจริญ ด้วยกล้าวด้วยกระหม่อม ขอเดชะ ข้าพระพุทธเจ้า นายธรรมศักดิ์ ช่วยวัฒนะ นามปากกา นายยินดี